بررسی برخی از ویژگی‌های کیفی کودهای زیستی رایج کشور

چکیده بهره­مندی از اثرات مفید و سودمند کودهای زیستی منوط به رعایت جنبه­های کنترل کیفی کودهای مذکور است. بر این اساس در این مطالعه کیفیت چهار نوع کود زیستی رایج کشور شامل کود زیستی بارور2، بیوسوپرفسفات، نیتروکسین و سوپرنیتروپلاس به لحاظ تعداد جمعیت میکروبی، جدایه‌های مورد استفاده در آن (جداسازی و برخی تست‌های بیوشیمیایی) مطالعه شد. همچنین برخی ویژگی­های PGPR­ ای کودها اعم از انحلال فسفات، آزادسازی پتاسیم، تولید اکسین و سایدروفور در قالب طرح کاملاً تصادفی با در نظر گرفتن پنج تیمار شامل شاهد و چهار تیمار کودی و سه تکرار تعیین و اندازه‌گیری شد. نتایج حاصل از شمارش جمعیت میکروبی در محیط­های عمومی و نیمه‌-اختصاصی حاکی از جمعیت قابل قبول باکتریها در کود زیستی سوپرنیتروپلاس و بارور2 (cfu/mL108) بود. نتایج حاصل از جداسازی جدایه‌های به کار رفته در کودهای زیستی بر اساس ویژگی‌های ساختاری حاکی از آن بود که در کود بارور2 دو جدایه (Ba1-Ba2)، بیوسوپرفسفات 4 جدایه (Bio1-Bio4)، نیتروکسین 5 جدایه (N1-N5) و سوپرنیتروپلاس دو جدایه (Sn1-Sn2) حضور دارد. همچنین بیشترین میزان انحلال فسفات از تری‌کلسیم فسفات به‌ترتیب با مقادیر نزدیک به 400 و 350 میلی‌گرم بر لیتر برای بیوسوپرفسفات و بارور2 به دست آمد و در تولید اکسین (IAA) نیز کودهای نیتروکسین و بارور2 موفق عمل کردند. در مورد ویژگی تولید سایدروفور، همه کودهای زیستی به جز بارور2 قادر به تولید سایدروفور در محیط CAS-agar بودند. کودهای زیستی مورد مطالعه در این تحقیق گرچه از برخی جنبه‌های کیفی مورد ارزیابی قرار گرفتند اما تعیین جنس و گونه‌های باکتریایی بکار رفته در آنها و همچنین ویژگی‌های محرک رشدی هر جدایه، نیازمند انجام آزمایشات بیشتری است.